Stel uw vraag

Veel gestelde vragen

Op deze pagina vind je de meeste vragen en de antwoorden over groen. Staat jouw vraag er niet bij en wil je een suggestie geven of een melding doen? Dat kan via dit formulier

Beheer

Waarom ligt hier zoveel snoeiafval?

Om onnodig veel transport bewegingen te voorkomen wordt al het snoeiafval verzameld. Waarna het in 1 keer wordt opgehaald.

Ik zie veel onkruid op de stoep. Wat doet de gemeente daaraan?

Onkruid bestrijden we met heet water. Dit doen we in meerdere rondes per jaar.

Een boom neemt het licht voor mijn zonnepanelen weg. Kunnen jullie deze weghalen?

De gemeente juicht het plaatsen van zonnepanelen toe. Maar het wegnemen van licht door bomen is geen reden om te snoeien of te kappen. Houd bij plaatsing van zonnepanelen dus altijd rekening met bestaande bomen en dat deze mogelijk nog kunnen groeien.

Waarom worden er bomen in het broedseizoen gesnoeid?

De gemeente beheert ca. 62.000 bomen (bossen niet meegeteld) waarvan ongeveer 75% snoei nodig heeft om de veiligheid en kwaliteit op niveau te houden. Om aan die opgave te kunnen voldoen is het nodig om het hele jaar door te snoeien.

Als er nesten of beschermde soorten in de bomen zitten worden deze (en eventueel omliggende) exemplaren overgeslagen. De werkzaamheden worden dan op een ander moment of op een ander manier opgepakt.

Is het niet beter bomen te snoeien tussen november en maart?

Nee, boomtechnisch gezien is het over het algemeen beter voor een boom om in het groeiseizoen te snoeien. Omdat alle systemen dan actief zijn kunnen de bomen de snoeiwonden sneller afsluiten. Er zijn wel uitzonderingen. In de planning wordt daar rekening mee gehouden.

Is er een wandelroute die ik kan lopen om mooie bomen te bekijken?

Ja, die is er. Recent is een folder gemaakt met routes waarop veel monumentale bomen te vinden zijn. Deze folder heet ‘Monumentaal Groen in en rond de Leeuwarder binnenstad.’

Welke gevolgen heeft klimaatverandering voor Friesland?

Om antwoord op deze vraag te geven hebben verschillende Friese gemeenten, de provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân een strategie en de Friese Klimaatatlas opgesteld. Deze kan ook gebruikt worden door projectontwikkelaars, natuurorganisaties en andere partijen. Zo is de strategie tot stand gekomen.

De Klimaatatlas brengt in beeld wat er gaat veranderen in onze leefomgeving en wat de gevolgen daarvan kunnen zijn. De atlas draagt geen oplossingen aan maar geeft een indicatie van de effecten van de klimaatverandering en extreme weersituaties op Friesland.

Waarom ziet de berm er zo onverzorgd uit?

Wat voor de één er onverzorgd uitziet, is voor de ander een natuurlijke uitstraling. Het betekent niet dat het niet wordt verzorgd. We houden bij welke soorten bloemen, kruiden en grassen er groeien. Ook bepalen we wanneer, maar ook waar we moeten maaien. Daarnaast zorgen we ervoor dat de begroeiing niet over gaat hangen. Het ziet er anders uit dan een strak groen gazon. Maar we doen het
voor onze flora en fauna.

Waarom wordt er ook gedeeltelijk gemaaid in bebouwd gebied?


In bebouwd gebied kunnen we veel variatie creëren en veel betekenen voor de biodiversiteit. Dat betekent dat we zoveel mogelijk verschillende soorten natuur willen. Bloemen en planten, maar ook insecten en andere dieren zoals vogels. Uit onderzoek weten we dat dat ook in bebouwd gebied heel goed kan.

Kunnen kinderen nog wel spelen in dat hoge gras?

We geven kinderen volop ruimte om te spelen. Speelplekken en sportvelden worden nog steeds
gemiddeld iedere twee weken gemaaid. Op sommige plekken maaien we paden door hoger gras zodat de kinderen daar lekker tussendoor kunnen lopen.

Berenklauw

Ik zie overal berenklauw staan. Waarom laat de gemeente deze zo lang staan?

De bestrijding van de berenklauw is een kwestie van lange adem. Een plant maakt tot wel 50.000 zaden en die kunnen 7 tot 8 jaar kiemkrachtig blijven. Het kan dus jaren duren voordat de berenklauw is uitgeroeid.

De gemeente heeft de afgelopen jaren diverse manieren getest om de berenklauw te bestrijden. Op dit moment worden er vier methoden gebruikt: maaien, uitsteken, begrazing door schapen en de kop er uit halen. Per locatie bepalen we wat de beste manier is.

  • Maaien betekent dat de berenklauw snel weer terugkomt en er veel herhaalbezoeken per jaar nodig zijn. Deze methode past de gemeente toe op plaatsen waar de berenklauw overlast veroorzaakt en er veel van aanwezig zijn.
  • Het uitsteken van de berenklauw gebeurt ook vaak. Daarbij steken we de plant circa tien centimeter onder de grond af.
  • Schapen vinden de berenklauw heerlijk! Op een aantal plekken in de gemeente komt de schaapskudde langs om de berenklauw op te eten.
  • De methode waar de gemeente Leeuwarden het meeste succes mee heeft, is de kop er uit te halen. Als je de bloemen van de plant afknipt net voordat de plant rijp zaad heeft gevormd, dan put je de plant uit en kunnen de onrijpe zaden geen nieuwe planten meer voortbrengen.

    Meer informatie over wat de gemeente Leeuwarden doet om de berenklauw te bestrijden vindt u op deze pagina.

Ik heb een berenklauw in mijn tuin, wat kan ik doen?

Heb je een Reuzenberenklauw in je tuin? Dan moet je voorkomen dat de zaden zich kunnen verspreiden. Het verwijderen van de planten is de beste manier om verspreiding naar de omgeving en gezondheidsschade te voorkomen.

  • Draag altijd beschermende kleding die het hele lichaam bedekt (laarzen, handschoenen en regenpak). Ook de ogen moeten goed beschermd zijn.
  • Steek de plant 15-20 cm onder de grond af; dit is net onder het groeipunt (indien nodig enkele keren in het seizoen herhalen). Dit is de beste manier.
  • Afmaaien is ook een optie; dit moet je meerdere keren (minimaal 5 keer) per groeiseizoen herhalen.

Voer de plantenresten af met het groenafval.

Ik zie een berenklauw, waar moet ik dit melden?

Berenklauw op eigen grond?

  • De gemeente bestrijdt geen invasieve exoten op particulier terrein, hiervoor kunt u geen melding maken bij de gemeente Leeuwarden.

Invasieve exoot op gemeentegrond?

Wanneer u een invasieve exoot, zoals de berenklauw, aantreft op gemeentegrond, kunt u dit melden.

Op dit moment worden er vier methoden gebruikt door de gemeente om de berenklauw te bestrijden: maaien, uitsteken, begrazing door schapen en de kop er uit halen. Per locatie bepalen we wat de beste manier is.

Bestrijding

Wat doet de gemeente tegen de eikenprocessierups?

De gemeente bestrijdt deze rupsen op verschillende manieren. Er worden bijvoorbeeld nesten weggezogen. Ook plaatsen we nestkasten voor vogels die de rupsen graag lusten en voeren aan hun jongen. Op plekken waar de eikenprocessierups aanwezig is proberen we natuurlijke vijanden aan te trekken door de biodiversiteit te verhogen. Bijvoorbeeld door speciale bloembollenmengsels of kruidenmengsels.   

Zie je een nest? Geef dit dan door aan de gemeente door een melding woon-, werk- en leefomgeving te maken.

Meer weten over de bestrijding van de eikenprocessierups?

In onderstaand filmpje geeft Johan Tjepkema uitleg.

Ik zie overal berenklauw staan. Waarom laat de gemeente deze zo lang staan?

De bestrijding van de berenklauw is een kwestie van lange adem. Een plant maakt tot wel 50.000 zaden en die kunnen 7 tot 8 jaar kiemkrachtig blijven. Het kan dus jaren duren voordat de berenklauw is uitgeroeid.

De gemeente heeft de afgelopen jaren diverse manieren getest om de berenklauw te bestrijden. Op dit moment worden er vier methoden gebruikt: maaien, uitsteken, begrazing door schapen en de kop er uit halen. Per locatie bepalen we wat de beste manier is.

  • Maaien betekent dat de berenklauw snel weer terugkomt en er veel herhaalbezoeken per jaar nodig zijn. Deze methode past de gemeente toe op plaatsen waar de berenklauw overlast veroorzaakt en er veel van aanwezig zijn.
  • Het uitsteken van de berenklauw gebeurt ook vaak. Daarbij steken we de plant circa tien centimeter onder de grond af.
  • Schapen vinden de berenklauw heerlijk! Op een aantal plekken in de gemeente komt de schaapskudde langs om de berenklauw op te eten.
  • De methode waar de gemeente Leeuwarden het meeste succes mee heeft, is de kop er uit te halen. Als je de bloemen van de plant afknipt net voordat de plant rijp zaad heeft gevormd, dan put je de plant uit en kunnen de onrijpe zaden geen nieuwe planten meer voortbrengen.

    Meer informatie over wat de gemeente Leeuwarden doet om de berenklauw te bestrijden vindt u op deze pagina.

Ik heb een berenklauw in mijn tuin, wat kan ik doen?

Heb je een Reuzenberenklauw in je tuin? Dan moet je voorkomen dat de zaden zich kunnen verspreiden. Het verwijderen van de planten is de beste manier om verspreiding naar de omgeving en gezondheidsschade te voorkomen.

  • Draag altijd beschermende kleding die het hele lichaam bedekt (laarzen, handschoenen en regenpak). Ook de ogen moeten goed beschermd zijn.
  • Steek de plant 15-20 cm onder de grond af; dit is net onder het groeipunt (indien nodig enkele keren in het seizoen herhalen). Dit is de beste manier.
  • Afmaaien is ook een optie; dit moet je meerdere keren (minimaal 5 keer) per groeiseizoen herhalen.

Voer de plantenresten af met het groenafval.

Ik zie een berenklauw, waar moet ik dit melden?

Berenklauw op eigen grond?

  • De gemeente bestrijdt geen invasieve exoten op particulier terrein, hiervoor kunt u geen melding maken bij de gemeente Leeuwarden.

Invasieve exoot op gemeentegrond?

Wanneer u een invasieve exoot, zoals de berenklauw, aantreft op gemeentegrond, kunt u dit melden.

Op dit moment worden er vier methoden gebruikt door de gemeente om de berenklauw te bestrijden: maaien, uitsteken, begrazing door schapen en de kop er uit halen. Per locatie bepalen we wat de beste manier is.

Ik zie een eikenprocessierups, wat moet ik doen?

In de zomer hebben sommige eikenbomen in Leeuwarden te maken met de eikenprocessierups. De haartjes van deze rups kunnen ernstige klachten geven: jeuk, huiduitslag en last van de ogen en luchtwegen. Genoeg redenen dus om snel alarm te slaan bij het opmerken van deze rups.

Eikenprocessierups op gemeente grond

Is de eikenprocessierups al gezien in een boom? Dan geven we dit aan met een rood wit lint. Zie je een nest maar heeft de boom nog geen lint? Geef dit dan aan de gemeente door via telefoonnummer 14 058. Digitaal een melding maken kan via www.leeuwarden.nl.  

Eikenprocessierups op eigen grond

Zit het nest op particulier terrein? Dan ben je als eigenaar aan zet om dit aan te pakken. Het is verstandig om er een professioneel bedrijf bij te halen om de nesten te verwijderen.


Wat kan ik doen als ik in aanraking ben gekomen met een eikenprocessierups?

Ben je in aanraking gekomen met de haren van een processierups?

  1. Ga niet krabben of wrijven aan de bultjes of uitslag (zo worden de haren verder verspreid op de huid).
  2. Probeer de huid met plakband te strippen van brandharen
  3. Spoel de huid (na stap 2) goed af met lauw water.
  4. Was alle besmette kleding apart op hoge temperatuur van de niet-besmette kleding.
  5. Bel de huisarts bij oogklachten, die niet beter worden na spoelen.

Bel direct de huisarts als 1 of meer van de volgende dingen voor je kloppen:

  • Je lippen worden steeds dikker
  • Je tong wordt steeds dikker
  • Je oogleden worden steeds dikker
  • Je bent benauwd

Wat doet de gemeente tegen de eikenprocessierups?

De gemeente bestrijdt deze rupsen op verschillende manieren. Er worden bijvoorbeeld nesten weggezogen. Ook plaatsen we nestkasten voor vogels die de rupsen graag lusten en voeren aan hun jongen. Op plekken waar de eikenprocessierups aanwezig is proberen we natuurlijke vijanden aan te trekken door de biodiversiteit te verhogen. Bijvoorbeeld door speciale bloembollenmengsels of kruidenmengsels.   

Meer weten over de bestrijding van de eikenprocessierups?

In onderstaand filmpje geeft Johan Tjepkema uitleg.



Ik zie een Japanse duizendknoop, wat moet ik doen?

De Japanse duizendknoop is de meest voorkomende ‘binnendringer’ in particuliere tuinen. Is de plant eenmaal ’binnen’, dan is hij zeer moeilijk weer weg te krijgen. Dat is jammer, want de sterke wortelstokken en stengels van de Japanse duizendknoop kunnen schade veroorzaken aan gebouwen, leidingen en wegen.

Melden Japanse duizendknoop

Zie je de Japanse duizendknoop op gemeente grond? Je kan een melding doorgeven op www.leeuwarden.nl of bellen met 14058.

Japanse Duizendknoop op eigen grond

Tref je deze plant aan op je eigen grond? Ga dan zeer zorgvuldig aan de slag om de plant te verwijderen. Let op: Gooi (delen van) de Japanse Duizendknoop NOOIT in de groene container, maar altijd in de grijze container. In het groenafval groeit de plant namelijk gewoon door en verspreidt zich zo weer verder.

  • Verzwak de plant door de stengels meerdere keren per groeiseizoen af te knippen. Voer de stengels en plantenresten af in de grijze container.
  • Probeer de uitlopers heel precies te verwijderen, zodat er geen wortels achterblijven.
  • Wie dat wil, kan een wettelijk toegestaan onkruidbestrijdingsmiddel toepassen aan het einde van het groeiseizoen (september).

Wat doet de gemeente tegen de Japanse duizendknoop?

Sinds 2019 registreren we groeilocaties van de Japanse duizendknoop digitaal. Dat helpt om de plant heel gericht te bestrijden. Groenmedewerkers van de gemeente maaien de Japanse duizendknoop af en graven de wortels en de grond af tot een diepte van 50 cm. Daarna zetten we weer schone grond terug. De volgende stap is steeds de nieuwe planten op die plek direct weghalen. Dit doen we regelmatig om zo de plant ’uit te putten’. 

  • Bij het bestrijden van de Japanse duizendknoop doen wij er alles aan om verdere verspreiding te voorkomen:  
  • We maaien liever niet, maar als het niet anders kan, maken we  de gebruikte machines daarna extra goed schoon. 
  • Onze medewerkers controleren hun kleding zorgvuldig, zodat ze geen resten van de plant verspreiden via hun kleren. 

Meer weten over de bestrijding van de Japanse duizendknoop?
In dit filmpje geeft Geert Draaistra uitleg. https://www.youtube.com/watch?v=Alyt2x3yW40&t=5s

Bomen

Hoe draag ik een boom voor als waardevolle of monumentale boom?

Een waardevolle boom is minimaal 40 jaar oud, een monumentale boom is 80 jaar of ouder. De gemeente houdt zelf een lijst bij, met daarop alle waardevolle en monumentale bomen in de gemeente. Hierop staan ook bomen die onder particulier beheer vallen. In totaal gaat het om ruim 2.000 bomen. Bekijk hier de lijst.

Wil jij een bijzondere boom voordragen voor deze lijst? Neem dan contact op met de gemeente. Een deskundige beoordeelt dan of de boom in aanmerking komt voor plaatsing op de lijst.

Waarom worden er zoveel essen gekapt?

Dit komt door de essentaksterfte. Dit is een boomziekte die we nog niet kunnen genezen. De enige oplossing is het verwijderen van de aangetaste bomen. Lees hier meer over de essentaksterfte en de manier waarop we ermee omgaan.

Ik heb last van een boom. Kunnen jullie deze weghalen?

Uitgangspunt van de gemeente is dat gezonde bomen niet gekapt worden. Bladval, vallende vruchten/zaden/pluizen en schaduw door bomen kunnen inderdaad vervelend zijn. Maar bomen zijn van groot belang voor een goede waterafvoer en -opslag, het filteren van de lucht, verkoeling tijdens hete dagen en ze voorzien allerlei dieren van voedsel, beschutting en nestgelegenheid. Die voordelen van bomen vinden we als gemeente belangrijker. Daarom halen we niet zomaar een boom weg als iemand daar last van heeft.

Waarom hebben jullie de bomen aan de Wirdumerdijk en zaailand zo drastisch gesnoeid?

De platanen aan de Wirdumerdijk en Zaailand worden worden eens per 3-5 jaar gesnoeid. Dit noemen wij kandelaberen. Deze plantanen wortelen erg oppervlakkig omdat ze niet veel ondergrondse ruimte hebben. Dit komt door alle kabels en leidingen. We willen deze bomen graag behouden. Daarom worden ze periodiek zo zwaar gesnoeid. Het doel ervan is om de windvang van de kroon te beperken. Doordat ze niet zo diep en breed kunnen wortelen is er anders het risico dat ze los komen te staan als ze door een te grote boomkroon veel wind vangen en bewegen.

Wat kan ik doen met mijn kerstboom

Elk jaar organiseert gemeente Leeuwarden een kerstbomenactie. U kunt uw boom op een vooraf aangekondigde datum aan de straat zetten. Zo zorgen we er samen voor dat zoveel mogelijk bomen op een milieuvriendelijke wijze worden vermalen tot compost.

Wie haalt uw boom op?

Leerlingen van basisscholen, enkele wijkpanels, buurtverenigingen, doarpsbelangen en Skrep gaan de straat op en wijk en dorp in om kerstbomen te verzamelen. Per boom krijgen de kinderen hiervoor een sinaasappel en een lot die kans maakt op een boekenbon. Ook de organiserende school of vereniging wordt er beter van. Zij krijgen per boom € 0,50.

Wat gebeurt er met de verzamelde bomen?

De bomen worden door de gemeente verzameld en versnipperd. Deze snippers worden gecomposteerd.

Wat moet u doen?

U kunt uw boom in de ochtend aan straat zetten zonder pot of versiering. Wanneer er nog potten of versiering aan de boom zitten komt dat in het compost en uiteindelijk weer in de natuur.

Wat moet u doen als uw boom niet opgehaald wordt?

  • U kunt uw boom voor 16.00 uur naar een plek brengen die op de lijst staat.
  • U kunt uw boom naar de milieu straat brengen.
  • U kunt uw boom in stukken in de groencontainer doen.
  • U kunt uw boom aanmelden als grof vuil bij Syp van Omrin.

Een boom neemt het licht voor mijn zonnepanelen weg. Kunnen jullie deze weghalen?

De gemeente juicht het plaatsen van zonnepanelen toe. Maar het wegnemen van licht door bomen is geen reden om te snoeien of te kappen. Houd bij plaatsing van zonnepanelen dus altijd rekening met bestaande bomen en dat deze mogelijk nog kunnen groeien.

Waarom worden er bomen in het broedseizoen gesnoeid?

De gemeente beheert ca. 62.000 bomen (bossen niet meegeteld) waarvan ongeveer 75% snoei nodig heeft om de veiligheid en kwaliteit op niveau te houden. Om aan die opgave te kunnen voldoen is het nodig om het hele jaar door te snoeien.

Als er nesten of beschermde soorten in de bomen zitten worden deze (en eventueel omliggende) exemplaren overgeslagen. De werkzaamheden worden dan op een ander moment of op een ander manier opgepakt.

Is het niet beter bomen te snoeien tussen november en maart?

Nee, boomtechnisch gezien is het over het algemeen beter voor een boom om in het groeiseizoen te snoeien. Omdat alle systemen dan actief zijn kunnen de bomen de snoeiwonden sneller afsluiten. Er zijn wel uitzonderingen. In de planning wordt daar rekening mee gehouden.

Is er een wandelroute die ik kan lopen om mooie bomen te bekijken?

Ja, die is er. Recent is een folder gemaakt met routes waarop veel monumentale bomen te vinden zijn. Deze folder heet ‘Monumentaal Groen in en rond de Leeuwarder binnenstad.’

Bomenviewer

Hé ik zie een boom niet op de kaart, hoe zit dat?

Niet alle bomen staan op de Bomenviewer. We hebben bijvoorbeeld ook bomen die in bossen of in bosplantsoenen staan. Die controleren en onderhouden we op een andere manier. Ook bomen die geen eigendom van de gemeente zijn staan niet op de Bomenviewer.

Wat doet de gemeente Leeuwarden aan de bomen?

De gemeente keurt tenminste één keer in de drie jaar alle bomen. Daarvoor hebben we de gemeente opgedeeld in drie gebieden. Elk jaar worden alle straat-, laan- en parkbomen in 1 gebied (blauwe randen op de kaart) gecontroleerd. Ook bomen in andere gebieden die extra aandacht nodig hebben worden jaarlijks of zelfs vaker bekeken. Uit deze controle kunnen maatregelen komen die we moeten uitvoeren bij een boom. Dat kan snoeien zijn, maar als de boom ziek of dood is kan het ook zijn dat de boom verwijderd moet worden.

Zeg gemeente, ik mis nog een boom!

De groenbeheerder en coördinator bomen doen hard hun best om alle bomen op kaart te krijgen. Maar dat lukt niet altijd. Dus, heb je zelf of ken je een bijzondere boom die vermeld kan worden in de Bomenviewer? Geef dit aan ons door! Dit kan via bomendienst@leeuwarden.nl, of via 14058. Geef in de mail aan waar de boom staat, bijvoorbeeld met een tekening of een kaartje. Onze inspecteurs komen dan snel kijken of deze boom op de gemeentelijke lijst kan komen!

Bosk

Wat gebeurt er na Bosk met al die bomen?

De bomen zijn vanaf half november 2022 uit de bakken gehaald en naar hun definitieve plantlocaties gebracht. Dit is de juiste planttijd: de bomen zijn dan in rust.

Op deze locaties zijn de bomen van Bosk gekomen:

  • Bedrijventerreinen de Hemrik en de Zwette. Voor de aanpak van wateroverlast en hittestress
  • Middelsee en Zuidlanden
  • Mantgum: De mienskip in Mantgum is bezig met het herinrichten van het voormalig baggerdepot in Plan Boppeslach. Dit wordt ingericht als groene ruimte, gericht op het vergroten van de biodiversiteit. Meer info op https://boppeslachmantgum.nl/het-plan
  • Leeuwarden Oost, diverse wijken. Hier worden ook een aantal bomen rondom ’t Vliet geparkeerd na Bosk
  • Op diverse plekken door de hele gemeente op plekken waar bomen zijn dood gegaan door essentaksterfte (o.a. Jellum, Miedum, Goutum, Leeuwarden, Jirnsum, Wergea, Jorwert, Swichum, Friens etc.) In de dorpen gaan we herplanten met verschillende boomsoorten. Door verschillende boomsoorten te kiezen worden de bomen in de dorpen minder kwetsbaar als er ziekten en plagen uitbreken, zoals je nu zag met iepziekte en daarna essentaksterfte.  
  • Akkrum; ze worden per boot opgehaald rond 19 augustus. Vervolgens vinden er verschillende evenementen plaats in Akkrum. De gemeente Heerenveen plant de bomen daarna.
  • NatuerMerke fan de Leijen. De boom wordt per skûtsje opgehaald en geplant bij De Leijen. In Rottevalle is de NatuerMerke.
  • Door Arcadia zelf worden er nog 100 bomen op verschillende plekken geplant.

Maar ook na Bosk gaan we door met vergroenen. Lees het Groenpleidooi van de gemeente voor een groenere binnenstad.

Wat leren we van Bosk?

  • Hoe waardevol ons bomenbestand is kunnen we meten. Op wijkniveau weten we wat het groen jaarlijks opneemt aan Co2, hoeveel het water afvangt en hoeveel luchtverontreiniging wordt opgenomen. Dit zijn nog maar een paar ecosysteemdiensten die zo op waarde gezet kunnen worden.
  • We weten dat bomen die gezond oud en groot kunnen worden de meeste baten ( ecosysteemdiensten) leveren. Dat begint optimaal te worden als de boom 20 jaar of ouder is. Daarvoor heeft de boom een goede groeiplaats nodig. Een vuistregel is dat we voor elk levensjaar 1 m3 onder de grond nodig hebben. Dus als we een boom 80 jaar willen laten worden hebben we een stuk van 8x10x1 m nodig. Dat is in de stad met alle kabels en leidingen een uitdaging. Maar daarom zetten wij niet in op kwantiteit van bomen planten maar kwaliteit: we gaan voor gezonde bomen die lang kunnen groeien en optimaal onze leefomgeving verbeteren. Daar waar dat niet kan kiezen we voor soorten die minder groot worden.
  • We weten waar de plaatsen zijn die kwetsbaar zijn voor hittestress en wateroverlast. We gaan op die plekken bomen planten waar dat kan, tegelijkertijd willen we hier de biodiversiteit verhogen.
  • We willen 10% meer schaduw tegen hittestress creëren door meer bomen te planten.
  • We stimuleren bewonersinitiatieven die willen vergroenen, en dat zijn er inmiddels al best wat!
  • Overbodige verharding halen we weg en planten we groen. Bijvoorbeeld met Steenbreekacties.
  • We subsidiëren groene daken en vergroening van de tuin.
  • Tijdens Bosk meten we op 11 pleinen constant de temperatuur. Elk uur doen we een meting. Ook in het Bosk “reizen” 3 sensoren mee die zowel temperatuur als luchtvochtigheid meten: mensen voelen het verschil wel, maar we kunnen dit ook aantonen dat het echt werkt.

Waarom zijn bomen zo belangrijk voor het leven in een dorp of stad (7 redenen)?

Bomen zijn mooi, maar dragen ook voor een groot deel bij aan de leefbaarheid van een stad of dorp. Hier noemen we de meeste redenen hoe bomen bijdragen:

  1. Bomen halen CO2 uit de lucht en slaan dit op

Bomen halen door hun fotosynthese CO2 en andere schadelijke (fijn)stoffen uit de atmosfeer. Deze moleculen zetten ze om in bouwstenen voor hun eigen groei. Op die manier zorgen ze voor een reëel tegengewicht voor de klimaatverandering. CO₂ wordt opgeslagen in hout, bladeren en bodem, vaak eeuwenlang. De opname van CO2 meten we in het Bosk.

  1. Ze zijn meer dan bomen alleen

Bijna de helft van alle diersoorten leeft in het bos, 80% van de biodiversiteit op het land. Bomen wemelen van leven overal ter wereld: insecten en wormen brengen voedingsstoffen in de bodem, bijen en vogels verspreiden stuifmeel en zaden. Ook tijdens Bosk zijn er vele insecten, merels, mezen en houtduiven gesignaleerd die dankbaar gebruik maakten van het wandelende bos.

  1. Ze houden ons koel

Door een bladerdak te maken om zonlicht op te vangen, creëren bossen ook belangrijke oases van schaduw op de grond. Ze verdampen water, wat ook voor verkoeling zorgt. Onder een boom kan het 5-10 graden koeler zijn dan onder een parasol. Stadbomen zorgen ervoor dat gebouwen koel blijven, zodat er minder nood is aan elektrische ventilatoren of airconditioners.

Tijdens een hete dag in Bosk hebben we gemeten dat het op het Wilhelminaplein waar Bosk stond 5 graden koeler was dan op het Mata Hariplein.Lees hier het interview hierover met groenbeheerder Nico Kelderhuis. 

     4. Bomen maken de lucht schoner en zorgen voor zuurstof
Bomen halen luchtverontreiniging uit de lucht: koolmonoxide, ozon, fijnstof, stikstofdioxide en zwaveldioxide. Daarnaast geven ze ons zuurstof. We meten de luchtkwaliteit ook in het Bosk.

  1. Ze vangen water op en dragen bij aan een goed grondwaterpeil

Bomen zijn gigantische sponzen. Ze nemen afstromend water op eerder dan dat het door de bodem sijpelt, maar ze kunnen het niet allemaal absorberen. Water wat de boom net meer opneemt, druppelt door naar het grondwater. Die grondwatervoorraden zijn belangrijk voor drinkwater, sanitair en irrigatie overal ter wereld. Alle water wat een boom opneemt hoeft niet meer afgevoerd te worden door de riolering. Dit zorgt voor minder wateroverlast tijdens grote regenbuien.

  1. Ze dempen geluidsoverlast

Geluiden vervagen in bossen, wat maakt dat bomen een populaire natuurlijke geluidsmuur zijn. Het dimeffect is vooral toe te schrijven aan de ritselende bladeren – en ander bosgeruis, zoals vogelgezang – en niet meer dan een paar goed geplaatste bomen kan geluid beperkten met 5 tot 10 dB, of ongeveer 50% van wat waargenomen wordt door het menselijke oor.

     7. Bomen zijn goed voor het welzijn van mensen

Bomen zijn mooi om naar te kijken, maar ze helpen ons ook te ontdekken en te ontspannen.

  • Mensen worden meer uitgenodigd om te bewegen door groen.
  • Kinderen concentreren zich beter in een groene omgeving en presteren beter op school.
  • Als je ziek bent en uitkijkt op groen herstel je sneller.
  • Bladkleuren dragen bij aan ontspanning en je emotioneel goed voelen.
  • Bomen zorgen voor fruit, noten, zaden en sap, maar zorgen ook voor weelde op de grond, zoals eetbare paddenstoelen, bessen en kevers
  • Contact met het bos vergroot onze creativiteit.

Lees meer over het nut van bomen op de website https://degroenestad.nl/facts/

Wat zijn de reacties op Bosk?

  • Bosk is fotogeniek: er worden heel veel foto’s gemaakt
  • Dankzij Bosk kunnen mensen op verschillende plekken echt zelf ervaren wat dit groen doet. Hoe ziet je omgeving er uit als het helemaal groen is, zonder autoverkeer? En hoe beleef je dit dan? We hebben een 3D-maquette van vergroening.
  • Mensen merken nu ook daadwerkelijk gemerkt dat het in Bosk een stuk aangenamer is op hete dagen dan op plekken zonder groen. Dit scheelt minimaal 5 graden tussen Wilhelminaplein en Mata Hari plein.
  • De meest gehoorde opmerking is “Laat dit groen maar staan”. De bewoners ervaren bijna een hard en kaal gevoel als Bosk weer van het plein is vertrokken. Er ontstaat een soort gemis.
  • We zien ook dat ruimtes anders gebruikt worden door groen. Bij de grasvelden bij het station zaten mensen eerst altijd met de rug naar het gras en keken naar de weg. Toen Bosk er stond keken ze allemaal naar het gras toe en werd het gras veel meer gebruikt door spelende kinderen en mensen die in het gras zaten.
  • Mensen vertragen als ze door Bosk wandelen. Ze lopen langzamer, gaan zachter praten en gaan met elkaar in gesprek
  • Bosk wordt omarmd door ondernemers en bewoners. Horecaondernemers vragen of er nog wat bakken kunnen blijven staan, zoals op het Gouverneursplein of ondernemers in de Vijzelstraat.
  • Bosk draagt bij aan het vergroten van de biodiversiteit in de stad: mezen, merels en houtduiven vinden beschutting en voedsel rondom Bosk. Er komen meer insecten voor in de stad.
  • Bosk zorgt voor gesprek: de ene vindt het Bosk prachtig, de andere vindt het vervelend omdat hij of zij niet meer bij de parkeerplaats kan of moet omfietsen
  • Door Bosk hebben we als gemeente een podium om te laten ervaren wat groen doet. Maar we kunnen ook uitleggen wat een boom (ondergronds) nodig heeft om te groeien.
  • Bosk is een ontmoetingsplek: Er zijn diverse bijeenkomsten geweest in het Bosk,  de gemeenteraad heeft er vergaderd, er is een rechtszaak geweest, en er is een klimaatgesprek gehouden met de bewoners van de binnenstad.

Wat heeft een boom nodig om gezond oud te worden?

Net als de mens heeft een boom licht, water, zuurstof en voedingsstoffen nodig. Bomen kunnen honderden jaren oud worden, maar in de stad worden ze over het algemeen een jaar of 80. Dit heeft te maken met de beschikbare ruimte die een boom nodig heeft om te kunnen groeien, of de grond niet te veel verdicht is door auto’s, en hoe groot de boom uiteindelijk wordt. De vuistregel is voor elk levensjaar 1 m3, dus 80 jaar = 80 m3 (8x10meter en dan 1 meter diep). Een volwassen boom heeft uiteindelijk 80 kuub grond nodig. Die ruimte is er meestal niet in stedelijk gebied, want in de grond liggen veel kabels en leidingen, rioleringsbuizen, etc. Door technieken en afhankelijk van de locatie kan het wel wat minder qua kuubs, maar dit geeft wel een goede indicatie van wat een boom nodig heeft. Ook is er niet altijd ruimte voor bomen. Waar een boom staat kan bijvoorbeeld geen woning, winkel of evenement komen. Toch doet de gemeente Leeuwarden er alles aan om de bomen een goede start te geven en ze gezond te houden.

Is er een wandelroute die ik kan lopen om mooie bomen te bekijken?

Ja, die is er. Recent is een folder gemaakt met routes waarop veel monumentale bomen te vinden zijn. Deze folder heet ‘Monumentaal Groen in en rond de Leeuwarder binnenstad.’

Doe mee

Is er een wandelroute die ik kan lopen om mooie bomen te bekijken?

Ja, die is er. Recent is een folder gemaakt met routes waarop veel monumentale bomen te vinden zijn. Deze folder heet ‘Monumentaal Groen in en rond de Leeuwarder binnenstad.’

Ik heb tegels over. Hoe meld ik deze aan voor de Tegeltaxi?

Op deze pagina vind je alle informatie over de Tegeltaxi. Je kunt tegels ook inleveren bij de Milieustraat.

Wanneer mag ik mijn gewipte tegels opgeven voor het NK?

Het NK Tegelwippen is van 21 maart t/m 31 oktober 2023. Je kunt in die periode tegels aanmelden voor de Tegelteller. Tegels aanmelden voor de Tegeltaxi kan nog in september.

Welke gevolgen heeft klimaatverandering voor Friesland?

Om antwoord op deze vraag te geven hebben verschillende Friese gemeenten, de provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân een strategie en de Friese Klimaatatlas opgesteld. Deze kan ook gebruikt worden door projectontwikkelaars, natuurorganisaties en andere partijen. Zo is de strategie tot stand gekomen.

De Klimaatatlas brengt in beeld wat er gaat veranderen in onze leefomgeving en wat de gevolgen daarvan kunnen zijn. De atlas draagt geen oplossingen aan maar geeft een indicatie van de effecten van de klimaatverandering en extreme weersituaties op Friesland.

Waar kan ik subsidie voor aanvragen?

Ben je inwoner, ondernemer of onderdeel van een maatschappelijke organisatie, zoals een school, in de gemeente Leeuwarden? Dan kun je gebruik maken van deze subsidies:

  • Korting bij het kopen van een regenton
  • Subsidie voor een groen dak
  • Subsidie voor een groene tuin
  • Subsidie voor een Blauw-groen dak (groen dak met extra waterberging)
  • Subsidie Regenwatergebruiksinstallatie
  • Subsidie Waterrecyclingsysteem

Eikenprocessierups

Ik zie een eikenprocessierups, wat moet ik doen?

In de zomer hebben sommige eikenbomen in Leeuwarden te maken met de eikenprocessierups. De haartjes van deze rups kunnen ernstige klachten geven: jeuk, huiduitslag en last van de ogen en luchtwegen. Genoeg redenen dus om snel alarm te slaan bij het opmerken van deze rups.

Eikenprocessierups op gemeente grond

Is de eikenprocessierups al gezien in een boom? Dan geven we dit aan met een rood wit lint. Zie je een nest maar heeft de boom nog geen lint? Geef dit dan aan de gemeente door via telefoonnummer 14 058. Digitaal een melding maken kan via www.leeuwarden.nl.  

Eikenprocessierups op eigen grond

Zit het nest op particulier terrein? Dan ben je als eigenaar aan zet om dit aan te pakken. Het is verstandig om er een professioneel bedrijf bij te halen om de nesten te verwijderen.


Wat kan ik doen als ik in aanraking ben gekomen met een eikenprocessierups?

Ben je in aanraking gekomen met de haren van een processierups?

  1. Ga niet krabben of wrijven aan de bultjes of uitslag (zo worden de haren verder verspreid op de huid).
  2. Probeer de huid met plakband te strippen van brandharen
  3. Spoel de huid (na stap 2) goed af met lauw water.
  4. Was alle besmette kleding apart op hoge temperatuur van de niet-besmette kleding.
  5. Bel de huisarts bij oogklachten, die niet beter worden na spoelen.

Bel direct de huisarts als 1 of meer van de volgende dingen voor je kloppen:

  • Je lippen worden steeds dikker
  • Je tong wordt steeds dikker
  • Je oogleden worden steeds dikker
  • Je bent benauwd

Wat doet de gemeente tegen de eikenprocessierups?

De gemeente bestrijdt deze rupsen op verschillende manieren. Er worden bijvoorbeeld nesten weggezogen. Ook plaatsen we nestkasten voor vogels die de rupsen graag lusten en voeren aan hun jongen. Op plekken waar de eikenprocessierups aanwezig is proberen we natuurlijke vijanden aan te trekken door de biodiversiteit te verhogen. Bijvoorbeeld door speciale bloembollenmengsels of kruidenmengsels.   

Meer weten over de bestrijding van de eikenprocessierups?

In onderstaand filmpje geeft Johan Tjepkema uitleg.



Japanse duizendknoop

Ik zie een Japanse duizendknoop, wat moet ik doen?

De Japanse duizendknoop is de meest voorkomende ‘binnendringer’ in particuliere tuinen. Is de plant eenmaal ’binnen’, dan is hij zeer moeilijk weer weg te krijgen. Dat is jammer, want de sterke wortelstokken en stengels van de Japanse duizendknoop kunnen schade veroorzaken aan gebouwen, leidingen en wegen.

Melden Japanse duizendknoop

Zie je de Japanse duizendknoop op gemeente grond? Je kan een melding doorgeven op www.leeuwarden.nl of bellen met 14058.

Japanse Duizendknoop op eigen grond

Tref je deze plant aan op je eigen grond? Ga dan zeer zorgvuldig aan de slag om de plant te verwijderen. Let op: Gooi (delen van) de Japanse Duizendknoop NOOIT in de groene container, maar altijd in de grijze container. In het groenafval groeit de plant namelijk gewoon door en verspreidt zich zo weer verder.

  • Verzwak de plant door de stengels meerdere keren per groeiseizoen af te knippen. Voer de stengels en plantenresten af in de grijze container.
  • Probeer de uitlopers heel precies te verwijderen, zodat er geen wortels achterblijven.
  • Wie dat wil, kan een wettelijk toegestaan onkruidbestrijdingsmiddel toepassen aan het einde van het groeiseizoen (september).

Wat doet de gemeente tegen de Japanse duizendknoop?

Sinds 2019 registreren we groeilocaties van de Japanse duizendknoop digitaal. Dat helpt om de plant heel gericht te bestrijden. Groenmedewerkers van de gemeente maaien de Japanse duizendknoop af en graven de wortels en de grond af tot een diepte van 50 cm. Daarna zetten we weer schone grond terug. De volgende stap is steeds de nieuwe planten op die plek direct weghalen. Dit doen we regelmatig om zo de plant ’uit te putten’. 

  • Bij het bestrijden van de Japanse duizendknoop doen wij er alles aan om verdere verspreiding te voorkomen:  
  • We maaien liever niet, maar als het niet anders kan, maken we  de gebruikte machines daarna extra goed schoon. 
  • Onze medewerkers controleren hun kleding zorgvuldig, zodat ze geen resten van de plant verspreiden via hun kleren. 

Meer weten over de bestrijding van de Japanse duizendknoop?
In dit filmpje geeft Geert Draaistra uitleg. https://www.youtube.com/watch?v=Alyt2x3yW40&t=5s

Kappen en snoeien

Heb ik een vergunning nodig om bomen te kappen op mijn terrein?

Voor het kappen van maximaal 9 bomen heb je geen vergunning nodig.

Voor het kappen van 10 of meer bomen heb je wel een vergunning nodig. Het gaat daarbij om bomen die op 1,30 meter hoogte een stamdoorsnede hebben van 20 cm of meer. Kleinere bomen tellen niet mee.

Als je een vergunning nodig hebt, dan geldt ook een herplantplicht van 110%. Dit betekent dat wanneer je 10 bomen kapt je, in overleg met de gemeente, verplicht bent er 11 terug te planten. Als herplant niet (of alleen deels) mogelijk is betaal je een compensatiebedrag van € 500,- per boom. Dat bedrag wordt in het Compensatiefonds groen gestort. Hieruit betalen we onder andere nieuwe aanplant van bomen.

Lees alles over de regels en plichten rondom het kappen van bomen op de site van gemeente Leeuwarden.

Ik heb last van een boom. Kunnen jullie deze weghalen?

Uitgangspunt van de gemeente is dat gezonde bomen niet gekapt worden. Bladval, vallende vruchten/zaden/pluizen en schaduw door bomen kunnen inderdaad vervelend zijn. Maar bomen zijn van groot belang voor een goede waterafvoer en -opslag, het filteren van de lucht, verkoeling tijdens hete dagen en ze voorzien allerlei dieren van voedsel, beschutting en nestgelegenheid. Die voordelen van bomen vinden we als gemeente belangrijker. Daarom halen we niet zomaar een boom weg als iemand daar last van heeft.

Waarom ligt hier zoveel snoeiafval?

Om onnodig veel transport bewegingen te voorkomen wordt al het snoeiafval verzameld. Waarna het in 1 keer wordt opgehaald.

NK Tegelwippen 2023

Tegelwippen: hoe doe je dat?

Stap 1: Bepaal waar je tegels gaat vervangen
Een open deur, maar denk goed na over de locatie van de te wippen tegels. je kunt bijvoorbeeld checken of er veel licht valt op de tegels die je wippen wilt, of dat er juist vaak regen blijft liggen. Dat is weer belangrijk voor het soort planten dat je kiest. Maar misschien nog wel belangrijker: Zorg er vooral voor dat je toestemming hebt om op de betreffende plek tegels te wippen!

Stap 2a: verwijder de tegels
Wrik de tegel eerst los met een spade of schep en wip hem er dan uit. De eerste tegel is meestal het moeilijkst, daarna is het zo gepiept. De tegels kun je weer opnieuw gebruiken. Wil je de tegels niet meer hebben? Breng ze dan naar de stort of regel de Tegeltaxi. Data van de Tegeltaxi worden nog bekend gemaakt.

Stap 2b: Meld jouw gewipte tegels aan voor het NK Tegelwippen
Geef de gewipte tegels op voor het NK Tegelwippen. Dit doe je op de landelijke website van het NK. Dan worden ze bij je gemeente opgeteld én maak je kans op mooie prijzen.

Stap 3: Graaf het zand af en plaats tuinaarde
Planten vinden zand niet fijn. Graaf daarom minimaal 30 centimeter zand af en vervang deze door biologische tuinaarde. Lees hier meer over de bodem. Je kunt het overtollige zand gebruiken om wat reliëf te maken in je tuin. Met hogere en lagere delen grond creëer je optimale omstandigheden voor verschillende soorten planten.

Stap 4: planten en/of zaaien
Nu ben je klaar om te gaan planten! Wij adviseren dat je zaden of bollen gebruikt, of ga voor kleine voorgekweekte planten. Grote voorgekweekte planten hebben namelijk een grotere milieubelasting. Vraag buren om leuke planten of zaden met jou te delen. Of kijk eens in de lokale zadenbank. Deze vind je meestal in jouw bibliotheek.

Stap 5: Geef je planten water
Geef alle planten na het planten water. Maak wanneer je dit hebt gedaan de grond op alle plekken gelijk.

Stap 6: Onderhoud je nieuwe stukje tuin
Een groene tuin is super gemakkelijk in onderhoud, maar heeft wel wát liefde nodig. Geef daarom water wanneer dat nodig is en verwijder onkruid zodra het verschijnt. Als je dat meteen goed bijhoudt, scheelt dat veel werk in de toekomst! Breng een laag compost of bladaarde aan in de herfst. En uitgebloeide bloemen knip je bij voorkeur in het voorjaar pas terug.

Waarom zijn groene tuinen en bedrijventerreinen nodig?

Groene tuinen en terreinen zijn beter bestendig tegen de toenemende perioden van hitte en droogte en houden het regenwater beter vast dan bestrating. Daarnaast maakt een groene omgeving het wonen, werken en recreëren in onze gemeente prettiger. Omdat het er mooi uitziet, bijdraagt aan een gezond klimaat, goed is voor de natuur, hittestress tegengaat en water afvoert én opvangt.

Waarom liggen er zoveel tegels in ons land?

Ik heb tegels over. Hoe meld ik deze aan voor de Tegeltaxi?

Op deze pagina vind je alle informatie over de Tegeltaxi. Je kunt tegels ook inleveren bij de Milieustraat.

Zijn er kosten verbonden voor deelname aan het NK Tegelwippen?

Nee, meedoen is gratis, als gemeente hoef je je enkel aan te melden via de website: aanmelden.

Door te investeren in vergroening of promotie van het NK Tegelwippen in je gemeente kun je het NK Tegelwippen tot een succes maken. De hoeveelheid middelen die jullie hiervoor beschikbaar stellen is uiteraard aan jullie zelf. Wij zullen in ieder geval voorzien van een gezonde dosis inspiratie.

Telt openbare ruimte ook mee bij de Tegelstand?

Zeker, samen met bewoners en gemeenten maken we het NK Tegelwippen tot een groot succes. Wij richten ons met name op het publiek, maar ook projecten in de openbare ruimte kunnen makkelijk worden opgegeven via nk-tegelwippen.nl/meedoen

Hoe worden tegels opgegeven?

Via de website van het NK Tegelwippen worden tegels opgegeven door bewoners en gemeenten. Dit wordt gedaan door een invulformulier waarin de volgende gegevens worden achtergelaten: naam, email adres, gemeente, aantal gewipte tegels, bewijsfoto. Geef je gewipte tegels hier op: gewipte tegels.

Waarom zie ik mijn tegels niet direct terug in de telling?

Het kan even duren voor je inzending zichtbaar is. Inzendingen worden gecontroleerd en de ranglijsten worden regelmatig geüpdatet.

Hoeveel tegels zitten er in een vierkante meter?

We rekenen met 11 tegels per vierkante meter.

Hoe groot is een tegel?

We rekenen de afmeting van een standaard stoeptegel: 30 x 30 centimeter. Als er grotere of kleinere tegels gewipt zijn dienen deze te worden omgerekend naar dit formaat.

Worden mijn tegels opgehaald?

Ja! De gemeente Leeuwarden gaat weer rondrijden met een Tegeltaxi. Alle tegels je die gewipt hebt en waar nu mooie groene planten staan, kunnen opgehaald worden. Tegels die weer vervangen worden door tegels worden niet opgehaald. Je moet je hiervoor wel aanmelden: aanmelden tegeltaxi.

Welke prijzen zijn er te winnen?

Deelnemende gemeenten strijden in hun klassement om de Gouden Schep. De gemeente die van alle gemeenten de meeste tegels wipt, wint de Gouden Tegel.

De echte sterspelers, de ‘wippers’, maken kans op verschillende prijzen: Elke week wordt er iemand uit alle inzendingen genomineerd door een vakjury. Een van deze inzendingen wordt de Wipper van de Maand en daarmee overspoeld met mooie (tuin)prijzen. Het publiek stemt uiteindelijk op hun favoriet, dat wordt de Publiekswipper.

Hoe werkt de puntentelling?

De gemeente met de meeste gewipte tegels wint de Gouden Tegel.

De puntentelling binnen de klassementen wordt gedaan op basis van TPI (gewipte tegels per 1000 inwoners), de gemeente met de hoogste TPI wint een Gouden Schep (verdeeld over drie klassementen).

Alle deelnemende gemeenten zijn in drie klassementen ingedeeld op basis van het aantal inwoners:
A: vanaf 100.000 inwoners (hier valt de gemeente Leeuwarden ook onder)
B: 50.000 – 100.000 inwoners
C: minder dan 50.000

Telt beton of asfalt ook?

Wanneer beton of asfalt wordt verwijderd en vervangen door planten telt dit ook mee. We rekenen alle dichte verharding op het maaiveld. (ZOAB – zeer open asfaltbeton – telt niet). Wanneer bestrating wordt vervangen door bestrating dan zijn de ophaal en stortkosten van de Tegeltaxi voor de aanmelder.

Telt halfverharding (zoals grind) ook mee?

Wanneer halfverharding (zoals grind) wordt verwijderd en vervangen door planten telt dit ook mee, maar let op: het aantal m2 telt voor de helft. Vervang je tegels door halfverharding? Dan telt dit ook voor de helft.

Wanneer mag ik mijn gewipte tegels opgeven voor het NK?

Het NK Tegelwippen is van 21 maart t/m 31 oktober 2023. Je kunt in die periode tegels aanmelden voor de Tegelteller. Tegels aanmelden voor de Tegeltaxi kan nog in september.

Haalt de tegeltaxi ook (straat)zand op?

Nee, voor het afvoeren van zand is namelijk een kwaliteitskeuring nodig. Bied het zand aan op Marktplaats of breng dit naar de Milieustraat.

Onderhoud

Hoe houden jullie die bloembakken in het centrum zo mooi?

De bloemen in de bakken zijn zo mooi, omdat we er goed voor zorgen. Een extern bedrijf komt twee keer per week langs om de bloemen water te geven en te bemesten. Daarnaast staan de bloemen in speciale plantenbakken met een waterreservoir en hebben ze op maat gemaakte potgrond. Het ontwerp van de plantenbak wordt door een stedenbouwkundige collega gemaakt van de gemeente Leeuwarden.

Waarom hebben jullie de bomen aan de Wirdumerdijk en zaailand zo drastisch gesnoeid?

De platanen aan de Wirdumerdijk en Zaailand worden worden eens per 3-5 jaar gesnoeid. Dit noemen wij kandelaberen. Deze plantanen wortelen erg oppervlakkig omdat ze niet veel ondergrondse ruimte hebben. Dit komt door alle kabels en leidingen. We willen deze bomen graag behouden. Daarom worden ze periodiek zo zwaar gesnoeid. Het doel ervan is om de windvang van de kroon te beperken. Doordat ze niet zo diep en breed kunnen wortelen is er anders het risico dat ze los komen te staan als ze door een te grote boomkroon veel wind vangen en bewegen.

Waarom ligt hier zoveel snoeiafval?

Om onnodig veel transport bewegingen te voorkomen wordt al het snoeiafval verzameld. Waarna het in 1 keer wordt opgehaald.

Waarom blazen jullie zoveel bladeren weg?

Om onze wegen veilig te houden blazen we het blad weg. Zo voorkomen we dat de wegen glad worden. Ook doen we dit zodat het gazon niet verstikt door de bladeren die er op liggen.

Waar het mogelijk is blazen wij de schone bladeren naar de plantsoenen, waarna de natuur zijn gang kan gaan. De blaadjes vergaan tot voedingsstof voor bomen en planten. Tegelijkertijd komen er meer wormen in de grond waar vogels dankbaar gebruik van zullen maken.

Een deel van de bladeren wordt samen met ander groene reststromen verwerkt tot bokashi. Dat is Japans voor goed gefermenteerd organisch materiaal. Een ander deel wordt gemineraliseerd, dat wil zeggen dat er goede bacteriën aan worden toegevoegd om het te composteren.

Vervuild blad wordt afgevoerd

Niet alle blad kan gebruikt worden. Vervuild blad laten we afvoeren door Omrin.

Ik zie veel onkruid op de stoep. Wat doet de gemeente daaraan?

Onkruid bestrijden we met heet water. Dit doen we in meerdere rondes per jaar.

Een boom neemt het licht voor mijn zonnepanelen weg. Kunnen jullie deze weghalen?

De gemeente juicht het plaatsen van zonnepanelen toe. Maar het wegnemen van licht door bomen is geen reden om te snoeien of te kappen. Houd bij plaatsing van zonnepanelen dus altijd rekening met bestaande bomen en dat deze mogelijk nog kunnen groeien.

Waarom worden er bomen in het broedseizoen gesnoeid?

De gemeente beheert ca. 62.000 bomen (bossen niet meegeteld) waarvan ongeveer 75% snoei nodig heeft om de veiligheid en kwaliteit op niveau te houden. Om aan die opgave te kunnen voldoen is het nodig om het hele jaar door te snoeien.

Als er nesten of beschermde soorten in de bomen zitten worden deze (en eventueel omliggende) exemplaren overgeslagen. De werkzaamheden worden dan op een ander moment of op een ander manier opgepakt.

Is het niet beter bomen te snoeien tussen november en maart?

Nee, boomtechnisch gezien is het over het algemeen beter voor een boom om in het groeiseizoen te snoeien. Omdat alle systemen dan actief zijn kunnen de bomen de snoeiwonden sneller afsluiten. Er zijn wel uitzonderingen. In de planning wordt daar rekening mee gehouden.

Is er een wandelroute die ik kan lopen om mooie bomen te bekijken?

Ja, die is er. Recent is een folder gemaakt met routes waarop veel monumentale bomen te vinden zijn. Deze folder heet ‘Monumentaal Groen in en rond de Leeuwarder binnenstad.’

Welke gevolgen heeft klimaatverandering voor Friesland?

Om antwoord op deze vraag te geven hebben verschillende Friese gemeenten, de provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân een strategie en de Friese Klimaatatlas opgesteld. Deze kan ook gebruikt worden door projectontwikkelaars, natuurorganisaties en andere partijen. Zo is de strategie tot stand gekomen.

De Klimaatatlas brengt in beeld wat er gaat veranderen in onze leefomgeving en wat de gevolgen daarvan kunnen zijn. De atlas draagt geen oplossingen aan maar geeft een indicatie van de effecten van de klimaatverandering en extreme weersituaties op Friesland.

Onderzoek WUR

Wat is het doel van de sensoren?

Uiteindelijk ontwikkelen we een systeem dat voor alle betrokken partijen in het stedelijk groen ingezet kan worden en real time inzichtelijk is. Gemeenten en overige stakeholders in de openbare ruimte kunnen vanuit hun SDG’s de doelstellingen van hun stedelijke (groen)visie concreet maken en vertalen in een passend plan van eisen. Ontwerpers, bestekmakers, groenaannemers, bestuurders en burgers krijgen een concreet handvat voor de uitvoering en monitoring van groeninrichting, -aanleg en -beheer. Het ontwikkelen van deze veel meer data-gedreven groenketen is het doel van dit onderzoek.

Hoe lang blijven de sensoren hangen?

We starten in februari 2023 met het onderzoek. De sensoren blijven 3 jaar hangen.

Wat meten jullie exact?

De sensoren meten de fysiologie van de boom. We meten onder andere:

  • Grondwaterstanden
  • Kwaliteit van het grondwater
  • Verdamping door de boom
  • Groei van de boom
  • Lichtmetingen
  • Gezondheid van de boom

Op geen enkele manier wordt er iets gemeten waarop huizen of personen in beeld komen of er een datastroom op gang komt waarbij bewoners of voorbijgangers zijn betrokken, of daar een relatie mee gelegd kan worden.

Hoewel iedereen wel weet dat het op een erg warme dag veel prettiger is in de schaduw van een boom, is daarmee nog niet direct bekend hoe groot die bijdrage van de boom werkelijk is. Veel harde cijfers over het functioneren van bomen ontbreken, zodat we bij de inrichting van de stad ook lastig vooraf kunnen inschatten wat de effecten daadwerkelijk zullen zijn. Veel is door de eeuwen heen kwalitatief en op basis van ervaring beschreven, en niet op basis van empirische (gemeten) waarden vastgesteld.

Het is daarom van belang te weten wat je wilt meten en wat die meetwaarde feitelijk zegt over hetgeen je wilt bereiken bij onderhoud en realisatie van nieuw groen. Juist al in de fase van planvorming is het belangrijk om de functionaliteit en waarde van groen tijdens de volledige levensduur te bepalen en deze dan ook daadwerkelijk gaan te meten. Daarvoor gaan we op zoek naar de juiste indicatoren die deze waarde het best kunnen uitdrukken. Deze indicatoren vormen de graadmeters voor de prestaties van de bomen. Deze zogenaamde Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) bestaan nog niet voor bomen en beplanting in de stedelijke omgeving. In dit onderzoek worden KPI’s geselecteerd en worden ze in vier Nederlandse gemeenten getest. De resultaten daarvan bepalen of een indicator in de toekomst operationeel kan worden en gebruikt in een KPI dashboard.

Krijgen wij ook inzichten in de resultaten?

Via deze pagina gaan we af en toe een update plaatsen over de resultaten

Waarom doet gemeente Leeuwarden hier aan mee?

Via deze pagina gaan we af en toe een update plaatsen over de resultaten

Zaaien en planten

Het staat prachtig in bloei. Waarom maaien jullie het weg?

Dat doen we om de bloemen een tweede bloeiperiode te geven. Voordat de bloemen zaad maken, worden ze gemaaid. Hierdoor worden ze gestimuleerd om nog een keer te bloeien. Zo kan iedereen langer van de bloemen genieten.

Op andere plekken maaien we juist later zodat er variatie ontstaat en er op verschillende plekken in de gemeente nog wat bloeit.

Houdt de gemeente rekening met insecten en andere dieren?

Met ons maaibeleid proberen we schade aan flora en fauna te voorkomen. Dat doen we bijvoorbeeld door vooraf te controleren en door te overleggen met vogelwachten en bewoners. Er zit een pieper op de tractor en een föhn op de maaimachine die voor de maaier uitblaast. Daardoor
worden insecten niet meegezogen.


Waarom ziet de berm er zo onverzorgd uit?

Wat voor de één er onverzorgd uitziet, is voor de ander een natuurlijke uitstraling. Het betekent niet dat het niet wordt verzorgd. We houden bij welke soorten bloemen, kruiden en grassen er groeien. Ook bepalen we wanneer, maar ook waar we moeten maaien. Daarnaast zorgen we ervoor dat de begroeiing niet over gaat hangen. Het ziet er anders uit dan een strak groen gazon. Maar we doen het
voor onze flora en fauna.

Waarom wordt er ook gedeeltelijk gemaaid in bebouwd gebied?


In bebouwd gebied kunnen we veel variatie creëren en veel betekenen voor de biodiversiteit. Dat betekent dat we zoveel mogelijk verschillende soorten natuur willen. Bloemen en planten, maar ook insecten en andere dieren zoals vogels. Uit onderzoek weten we dat dat ook in bebouwd gebied heel goed kan.

Kunnen kinderen nog wel spelen in dat hoge gras?

We geven kinderen volop ruimte om te spelen. Speelplekken en sportvelden worden nog steeds
gemiddeld iedere twee weken gemaaid. Op sommige plekken maaien we paden door hoger gras zodat de kinderen daar lekker tussendoor kunnen lopen.