Even kennismaken

De huiszwaluw is goed te herkennen aan zijn geheel witte onderkant en zijn korte gevorkte staart. Ze kwetteren er vrolijk en zijn behendige vliegers die zelfs tijdens het vliegen water kunnen drinken. Ze gaan concurrentie met andere zwaluwsoorten uit de weg door op grotere hoogte op insecten te jagen. Ze broeden het liefst in een groep (kolonie) en bouwen hun typische komvormige nesten met een kleine opening dan vaak tegen dakranden en dakgoten. Zo komt hij aan de naam “huiszwaluw”. Door minder en slechtere kwaliteit modder en klei, lijken hun nesten steeds vaker af te brokkelen. Gelukkig broedt de huiszwaluw ook graag in kunstmatige nestkommen die te koop zijn in tuincentra of webshops.

Het nut van gierzwaluwen

Huiszwaluwen zijn maar een deel van het jaar hier, maar in die korte periode zijn ze enorm nuttig:

• Ze eten duizenden (vliegende) insecten per dag, wat helpt bij het voorkomen van insectenplagen en muggenbeten.
• Ze zijn voedsel voor roofvogels zoals de boomvalk.
• Omdat ze afhankelijk zijn van insecten die vooral in een evenwichtige omgeving voorkomen, is hun aanwezigheid voor ons een graadmeter voor de staat van de natuur.

Wat doet de gemeente Leeuwarden?

Huiszwaluwen keren graag elk jaar terug naar dezelfde broedplek. Oude nesten kunnen vaak gerepareerd en opnieuw gebruikt worden. Het weghalen van nesten zonder vergunning is een overtreding van de wet. De gemeente adviseert bedrijven en bewoners over hoe overlast te verminderen en stimuleert het ophangen van nestkommen. Bij het herinrichten of ontwerpen van nieuwe wijken wordt bekeken hoe huiszwaluwen daar een plek kunnen krijgen.

Wat kun je zelf doen?

• Laat oude nesten hangen en verwijder ze niet; huiszwaluwen keren graag terug naar hun oude nestplek.
• Hang nestkommen op aan de oost- of noordoostzijde van je huis of bedrijfspand, direct onder de dakgoot of een overstek. Hang meerdere kommen op, want huiszwaluwen broeden graag in groepjes.
• Maak geschikte dakranden wit. Wit weerkaatst het zonlicht, houdt de nesten koel en is parasiet werend.  
• Creëer een modderplaats binnen 100-200 meter van een nest. Dit kan door op een geschikte plek in de tuin, op een carport of schuurdak een zeil met iets verhoogde randen te leggen. Vul deze plek met zand en water om een modderpoel te maken. Voeg indien nodig water toe om uitdroging te voorkomen.
• Geef locaties van (kunst)nesten door aan de gemeente. Zo kunnen we samen de verspreiding van deze soort in de gaten houden.

Overlast verminderen

Hoe klein zwaluwen ook zijn, ze poepen flink! Enorme hopen uitwerpselen vind je soms onder een nest. Niet zo fijn als je terras, tuinmeubilair of auto eronder bedolven zit.

• Plaats een iets bredere mestplank op 30-50 cm onder het nest, zodat de uitwerpselen daarop vallen. Na het broedseizoen kun je de plank eenvoudig schoonmaken.
• Bedek je tuinmeubilair of auto met een hoes.
• Vraag buurtkinderen om af en toe de ramen te lappen als een “heitje-voor-een-karweitje.”