Steenmarters in Leeuwarden
Steenmarters komen niet alleen in de vrije natuur voor, maar ook in dorpen en buitenwijken van steden. Hierdoor leven ze soms dicht bij mensen, wat kan leiden tot overlast. Hoewel mensen meestal weinig merken van de aanwezigheid van een steenmarter, kan het in sommige gevallen voor problemen zorgen. Hier lees je meer over hoe steenmarters zich in verschillende omgevingen bevinden en wat je kunt doen als je overlast ervaart.
Even kennismaken
De steenmarter is een zoogdier ter grootte van een slanke kat dat goed kan graven, springen, zwemmen en klimmen. Hij leeft alleen, is zeer territoriaal en heeft geen vaste partner. Overdag slaapt hij in takkenhopen, holen, boomholten, schuurtjes of woningen, terwijl hij ’s nachts op zoek gaat naar voedsel. Hij eet uit muizen, ratten, konijnen, vogels, eieren, kikkers, insecten en vruchten. Steenmarters helpen muizen- en rattenplagen te voorkomen. Omdat de steenmarter wettelijk beschermd is, mogen ze niet gevangen of gedood worden, en hun verblijfplaatsen mogen niet worden verstoord.
Overlast door Steenmarters
Steenmarters waren bijna uit Nederland verdwenen door de jacht, maar sinds de jaren 80 nemen hun aantallen weer toe. Ze hebben zich aangepast aan het leven in dorpen en steden, waar ze nu ook vaak in kelders, spouwen, op zolders en in holle vloeren wonen. Het is mogelijk dat je een steenmarter in je huis of schuur hebt zonder het te merken, omdat de meeste geen overlast veroorzaken. Soms kunnen ze echter storende geluiden maken, zoals gestommel dat op een inbreker lijkt, of je kunt hun jongen horen piepen. Hun uitwerpselen kunnen stankoverlast veroorzaken, en ze kunnen schade aanrichten door isolatiemateriaal te eten of kabels door te bijten. Als er overlast is, moet deze uiteraard volgens de wet worden aangepakt.
Zijn steenmarters gevaarlijk?
De steenmarter is over het algemeen niet gevaarlijk voor mensen of huisdieren zoals honden en katten; hij vlucht liever dan dat hij de confrontatie aangaat. Als een steenmarter zich echter bedreigd voelt en geen ontsnappingsmogelijkheid ziet, kan hij krabben of bijten. Het is verstandig om het hanteren van een steenmarter aan een specialist over te laten. Hoewel rabiës (hondsdolheid) bijna niet meer voorkomt in Nederland, kunnen steenmarters mogelijk drager zijn van het virus. Bij een krab of beet is het raadzaam om een arts te raadplegen. Bovendien kan het knagen aan kabels door steenmarters, muizen of ratten kortsluiting en brand veroorzaken.
Wat kan je zelf doen?
Heb je een steenmarter in je woning, schuur of tuin? Doden is verboden! Onderzoek wat de steenmarter aantrekt en verwijder dat. Bij ernstige overlast kunnen scholen, ziekenhuizen en bedrijven een ontheffing aanvragen om steenmarters te bestrijden.
Wat kan je nog meer doen:
- Maak zolders, spouwen, holle vloeren en kelders ontoegankelijk voor steenmarters door gaten en kieren groter dan 4 cm af te dichten. Doe dit alleen tussen juli en februari of na controle op aanwezige marters door een gespecialiseerd bedrijf.
- Vermijd opstapjes zoals bomen, takken of schuurtjes vlak naast het huis.
- Plaats een kraag, gordel of borstel op bomen, schuttingen en regenpijpen, en gebruik marterschroot om de ruimte onder dakpannen af te sluiten.
- Zet in de tuin een nestkast of een stapel takken en hout met hooi en stro neer, zodat de marter daar gaat zitten in plaats van in je huis. Dit helpt ook om andere steenmarters weg te houden.
- Zorg ervoor dat kippen, konijnen en cavia’s in marterproof hokken zitten, met stevig gaas van minstens 1,5 mm dik en mazen van 1,5 x 1,5 cm, ook op de bodem. Overweeg eventueel schrikdraad op ongeveer 20 cm boven de grond.
- Om je auto te beschermen, parkeer deze in een garage, gebruik speciale kunststof spiralen of ribbelkousen om kabels te beschermen, of installeer een schokapparaatje.
Wat helpt niet?
Lawaai maken en wegjagen werkt niet; de steenmarter komt gewoon terug. Ultrasone zenders en anti-marterspray hebben slechts tijdelijk effect. Veranderingen in zijn omgeving schrikken hem even af, maar daar went hij snel aan. Het vangen van een steenmarter garandeert niet dat de overlast stopt—hij vindt vaak de weg terug, of een andere marter neemt zijn plaats in.
Meer informatie?
Meer informatie over de steenmarter en het voorkomen van overlast vind je op:
https://zoogdiervereniging.nl/zoogdiersoorten/steenmarter
https://www.ecopedia.be/dieren/steenmarter
https://www.kad.nl/kennisbank/dierplagen/marters/steenmarter/